Arie Jongejan, de focus verleggen maakt het verschil

Een toekomstgerichte denker en doener, zo kun je Arie Jongejan beschrijven. Hij bundelt zijn krachten om als directeur-bestuurder van Proscoop te werken aan (nieuwe) waardevolle verbindingen tussen verschillende zorgdomeinen en disciplines. Zijn doel: een vloeiende samenwerking tussen eerstelijnszorgverleners zoals huisartsen, verloskundigen en diëtisten. Ze moeten met elkaar kunnen lezen en schrijven. De afgelopen jaren heeft Proscoop hard gewerkt om deze samenwerkingen te bevorderen. Om een stapje verder te gaan, willen ze niet alleen de samenwerking tussen deze disciplines versterken, maar ook met ziekenhuizen, de GGZ en het sociaal domein. Vaak is een probleem niet iets wat alleen een huisarts kan oplossen, hiervoor zijn meer mensen nodig. De oplossing: positieve gezondheid, want volgens Proscoop is positieve gezondheid meer dan alleen een populaire term.

Positieve gezondheid is een inspiratiebron

In 2016 hoorde Arie via de vakmedia voor het eerst iets over positieve gezondheid. In datzelfde jaar was hij dagvoorzitter voor een bijeenkomst in het noorden van het land. Machteld Huber – grondlegger van het gedachtegoed van positieve gezondheid – en Jan Rotmans – hoogleraar transitiekunde en duurzaamheid – waren beiden aanwezig. Tijdens het voorgesprek van het congres ontmoeten de drie elkaar voor het eerst. De onderzoeken van Machteld vormden de inspiratiebronnen van Arie en zorgden ervoor dat zijn interesse in positieve gezondheid ging groeien. Dat Machteld de zorgprofessionals meeneemt in haar onderzoek wordt bewonderd door Arie. Het was voor hem een overtuigend verhaal en toen hij de zaal rondkeek, zag hij dat hij niet de enige was die geïnspireerd was. “Ze heeft de taal die we met elkaar spreken in al die sectoren verenigd. We kregen een gemeenschappelijke taal om naar dit soort zaken te kijken en dat is denk ik wel een heel groot goed geweest.”

Liefde voor de zorg

Arie is opgeleid tot maatschappelijk werker. Sinds zijn studietijd, maar ook gedurende zijn praktijkervaringen in de eerstelijnsgezondheidszorg, was hij altijd gefascineerd door de verhalen van mensen. Zijn liefde voor de zorg is hier dan ook ontstaan. Mensen gebruikten veel oude gezegdes en spreuken om hun relaties tussen lichaam en geest te vertellen. Arie heeft dat altijd als iets bijzonders gezien. Spreuken als ‘het zit me zwaar op de nek’ en ‘ik ga eronder gebukt’ hoorde hij vaak voorbij komen. Zijn eigen drive heeft ook een grote factor gespeeld waarom hij nu zo maatschappelijk betrokken is. De harde realiteit dat het ook anders kan lopen dan verwacht, ontdekte hij van kleins af aan. Deze perspectieven prikkelde een nieuwsgierigheid naar hoe deze vraagstukken nu echt in elkaar zitten. Zijn curiositeit hebben geleid tot de plek waar hij nu is.

Kracht van positieve gezondheid zit in de gezamenlijke taal

Mensen uit verschillende domeinen en disciplines weten elkaar beter te begrijpen, dit alles door de kracht van positieve gezondheid: de gezamenlijke taal. De focus wordt verlegd, van klassieke zorg naar het nieuwe zorg verlenen: kijken naar gezondheid en gedrag. Er valt veel te winnen bij het oplossingsgericht zoeken naar alternatieven voor medische behandelingen. Dit begint al bij de huisarts, veel mensen presenteren hier een (medische) klacht terwijl die klacht vaak geen medische achtergrond heeft. Wat we volgens Arie meer kunnen prioriteren is het sociale netwerk. “Als je dat hebt, kun je ook de dingen die bij het leven horen met mensen delen. Het geeft goede interacties, meer energie en dat is gezond.” Het sociale netwerk is een onmisbare pijler van positieve gezondheid. Het is allesomvattend: het bestaat uit meedoen, je omringen met mensen die je feedback geven, die je het gevoel geven dat je ertoe doet en dat je er staat. “Daar kom je ’s morgens je bed voor uit. Het heeft met zingeving te maken.”

“Je moet durven denken in trage oplossingen.”

Grootste wens voor positieve gezondheid

Arie hoopt met heel zijn hart dat de ontwikkelingen die we nu zien krachtig worden doorgezet, dat een meer holistische benadering de norm wordt en alles vertaald en uitgevoerd wordt in programma’s van de gezondheidszorg. Hij hoopt ook dat andere domeinen, waaronder de politiek, een breder beeldblik krijgt over wat gezondheid is en dat er besluiten worden genomen die bijdragen aan sterkere positieve gezondheid. Arie wil benadrukken dat er ook dingen zijn die je overkomen en die niets te maken hebben met leefstijl. Hiervoor is gelukkig goede zorg. Het zal volgens Arie alleen maar goed doen, door met meer perspectief en relativering naar dit soort zaken te kijken. Hij is blij dat er een groeiende groep mensen is die hiervoor warm loopt. “We hebben dit in decennia opgebouwd, dat veranderen we niet zomaar.” Zoals zijn hoogleraar altijd zei: “Je moet ook durven denken in trage oplossingen.”

Meer weten over Arie? Luister hier de negende podcastaflevering.

Menu